REFLECTIONS OF THE CULT OF APOLLON IN ALABANDA: BILYCHNIS WITH HERACLES DESCRIPTION
Abstract
Bu çalışmada Alabanda Agorası'nda ortaya çıkarılan eşsiz çift burunlu pişmiş toprak kandil (bilychnis) incelenmektedir. Lambanın en dikkat çekici özelliği, Herakles ile On İki Görevinin ikincisi olan Lernaean Hydra arasındaki mücadeleyi tasvir eden bir kabartma ile süslenmiş sapıdır. Bu sahne, lambanın gövdesindeki bezemesiz diskle tezat oluşturuyor. Herakles, Alabanda'nın baş tanrısı Apollon'la ilişkilendirilen bir sembol olan "Defne Dalı"nı tutarken tasvir edilmiştir. Bu ikonografik detay, epigrafik kanıtlar ve Apollon Isotimos Tapınağı'nın devam eden varlığıyla birlikte, Apollon'un Alabanda'daki büyük öneminin altını çiziyor. Alabanda Bilychnis, Apollon'a duyulan saygının gündelik nesnelere bile kök salmış halini yansıtan bir mikrokozmos görevi görüyor. Ayrıca kandilin formu, mitolojik teması ve ikonografisi dünya çapındaki çeşitli müze koleksiyonlarındaki benzer örneklerle karşılaştırmalı olarak analiz edildi. Bu üslup analizine göre kandil MS 1. yüzyılın ikinci yarısına tarihlenmektedir .
Keywords
DOI: 10.14795/j.v11i2.1009
References
AKKAN et alii 2017
Akkan, Y./Tavukçu, A. Y./Temür, A./Aydın Tavukçu, Z./ Ceylan, M./Coşkun, S./Atalay, A., Alabanda 2015, In: Özme, A. (ed.), 38. Kazı Sonuçları Toplantısı, 23-27 May 2016 Edirne, vol. 1. (Ankara), 305-328.
AKKAN et alii 2018
Akkan, Y./Tavukçu, A. Y./Temür, A./Aydın Tavukçu, Z./ Ceylan, M./Coşkun, S./Eker, K./Atalay, A./Albayrak, S./ Çelik, M., In: Özme, A. (ed.), Alabanda 2016, 39. Kazı Sonuçları Toplantısı 22- 26 May 2017 Bursa, vol. 1. (Bursa), 421-430.
AKKURNAZ 2018
Akkurnaz, S., Sikkeler Işığında Alabanda’nın Siyasi ve Kültürel Tarihi’ne Kısa Bir Bakış, Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 4, 298-324.
ALRAM-STERN 1989,
Alram-Stern E., Die Römischen Lampen Aus Carnuntum (London – Vien: Verlag Der Österreichischen Akademie Der Wissenschaften).
ATEŞLİER 2012
Ateşlier, S., Alabanda, Karia’nın Mimarlar Kenti, Aydın Kültür ve Turizm Dergisi 4, 78-84.
ATEŞLİER/AKKURNAZ 2013
Ateşlier S./Akkurnaz S., 2011-2012 Yılı Alabanda Kazıları, In: Dönmez, H. (ed.), 35. Kazı Sonuçları Toplantısı, 3. Cilt, (Ankara), 482-498.
ATEŞLİER 2014
Ateşlier S., On The Excavations Of The Zeus Temple Of Alabanda, Anatolia Antiqua XXII, 247-254.
AYDIN TAVUKÇU 2007
Aydın Tavukçu A., Parion Nekropolü 2005 Yılı Buluntuları, (Unpublished Doctoral Thesis), Erzurum: Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
AYDIN TAVUKÇU 2015
Aydın Tavukçu Z., Alabanda: Tarihi Coğrafya, Topoğrafya, Araştırma ve Kazılar, Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi 35, 223-256.
AYDIN TAVUKÇU 2018
Aydın Tavukçu Z., İlk Kazılar Işığında Alabanda Bouleuterionu, Sosyal Beşeri ve İdari Bilimler Alanında Yenilikçi Yaklaşımlar Vol. 3 (Ankara: Gece Akademi), 9-27.
AYDIN TAVUKÇU 2019
Aydın Tavukçu Z., Neapolis Nekropolü’nden Bir Bronz Kandil, Sosyal Beşeri ve İdari Bilimler Alanında Araştırma ve Değerlendirmeler Vol. 2, (Ankara: Gece Akademi), 171-180.
AYDIN TAVUKÇU et alii 2019
Aydın Tavukçu, Z./Ceylan, M./Coşkun, S./Eker, K., Son Dönem Kazılarıyla Tanımlanan Yeni Bir Yapı: Alabanda Doğu Hamamı. In: Erön, A./Erdan E. (ed.), Doğudan Batıya 70. Yasında Serap Yaylalı’ya Sunulan Yazılar (Ankara: Bilgin Kültür Sanat), 531-546.
BAĞDATLI 2001
Bağdatlı F., Alabanda Apollon Isothimos Tapınağı (Master’s Thesis), Aydın: Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
BAĞDATLI 2006
Bağdatlı, F., Alabanda Sikkelerinde Apollon Isothimos. In: Takaoğlu, T. (ed.), Anadolu Arkeolojisine Katkılar 65. Yaşında Abdullah Yaylalı’ya Sunulan Yazılar (Istanbul, Hitit Color), 225-231.
BAILEY 1972,
Bailey D. M., Greek and Roman Pottery Lamps (Oxford).
BAILEY 1975
Bailey D. M., Catalogue of the Lamps in the British Museum I, Greek, Hellenistic and Early Roman Pottery Lamps (London).
BAILEY 1980
Bailey D. M., Catalogue of the Lamps in the British Museum II, Roman Lamps Made in Italy (London).
BAILEY 1981
Bailey D. M., Pottery Lamps and a Nabataean Cup, In: The British Museum, Occasional Paper No 22, Department of Greek And Roman Antiquities New Acquisitions No. 1 (1976-1979), Selected Acquisitions.
BAILEY 1988
Bailey D. M., Catalogue of the Lamps in the British Museum III, Roman Provincial Lamps (London).
BEAN 1987
Bean G. E., Karia, Akgüç, B. (Trans.), (İstanbul: Cem Yayınları).
BEAN 2000
Bean, G. E., Eskiçağda Menderes’in Ötesi, Kurtoğlu P. (Trans.), (İstanbul: Arion Yayınevi).
BERNHARD 1955
Bernhard M.L., Lampki Starozytne (Warsawa).
BMC CARIA 1897
Head, B. V., Catalogue of the Greek Coins of Caria, Cos, Rhodes &c. (London: British Museum).
BOARDMAN 1992
Boardman J., Greek Sculpture The Classical Period (Singapore).
BOARDMAN 1993/1
Boardman J., Athenian Black Figure Vases (Singapore).
BOARDMAN 1993/2
Boardman J., Greek Sculpture The Archaic Period (Singapore).
BOARDMAN 2002
Boardman J., Kırmızı Figürlü Atina Vazoları, Ergin G. (Trans.), (İstanbul).
BRANTS 1913
Brants J., Antieke Terra Cotta Lampen Uit Het Rijksmuseum Van Autheden te Leiden (Leiden).
BROONER 1930
Brooner O., Terracotta Lamps, Corinth Vol. IV, No. 2 (Cambridge).
BUSSİÈRE 2000
Bussière J., Lampes Antiques D’Algèrie (Montagnac).
CAN 1994
Can Ş., Klasik Yunan Mitolojisi (İstanbul).
CARDAILLAC 1922
Cardaillac F., De Quelques Lampes Antiques Dècouvertes Dans L’Afrique Du Nord (Lesbordes).
CAVALIER 2012
Cavalier L., Portiques en bordüre des agoras d’Asie Mineure à l’époque hellénistique et à l’époque impériale, Basiliques Et Agoras De Grèce Et de Asie Mineure (Bordeaux), 241-256.
CEYLAN 2021
Ceylan, M., Alabanda Pseudo-Otonom Sikkeleri. In: Yılmaz, M. A./Can, B./Işıklı, M. (ed.), Anadolu Arkeolojisiyle Harmanlanmış Bir Ömür Mehmet Karaosmanoğlu’na Armağan (Ankara, Bilgin Kültür Sanat Yayınları), 189-202.
CEYLAN 2022
Ceylan M., A New Alabanda Pseudo Autonomous Coin, Journal of Ancient History and Archaeology, No. 9. 2, 76-81.
CHRZANOVSKI 2019
Chrzanovski L., Antiques, byzantines et islamiques du Nil á l’oronte (Warsaw).
COHEN 1996
Cohen G. M., The Hellenistic Settlements in Europe, the Islands and Asia Minor Vol. 17, Hellenistic Culture and Society (University of California Press).
DENEAUVE 1969
Deneauve J., Lampes The Carthage (Paris).
DRESSEL/LAMBOGLIA 1952
Dressel H. / Lamboglia N., Tipologia e cronologia delle lucerne romane, classifi- cazione Dressel, Apuntes sobre cronologia ceramica Publicaciones del Seminario del Arqueologia y Numismatica Aragonesa.
EDHEM BEY 1905
Edhem Bey, H., Fouilles d’Alabanda en Carie, Comptes rendus des séances de l’Académiedes Inscriptions et Belles-Lettres 49 (4), 443-459.
EDHEM BEY 1906
Edhem Bey, H. Fouilles d’Alabanda. Rapport sommaire sur la seconde campagne (1905), Comptes rendus des séances de l’Académiedes Inscriptions et Belles-Lettres 50 (6), 407-422.
ERGÜRER 2023
Ergürer H., Syedra Büyük Hamam Kompleksindeki Herakles’in On İki İşinin Betimlendiği Mozaik Üzerine İlk Değerlendirme, Journal of Mosaic Research 16, 157-186.
EVELEIN 1928
Evelein M. A., Beschrijving Van De Verzameling Van Het Museum G. M. Kam, De Römeinsche Lampen, (S-Gravenhage – Algemeene Landsdrukkerij).
FITCH/GOLDMAN 1994
Fitch C. R./Goldman N. W., Cosa: The Lamps,Memoirs of the American Academy in Rome, Vol. 39, Roma.
GARSTANG 1943
Garstang J., Military Roads in Asia Minor: A Study in Imperial Strategy with a Map, AJA 47.1, 35-62.
GARSTANG/GURNEY 1959
Garstang J./Gurney O., The Geography of The Hittite Empire, (British Institute of Archaeology at Ankara).
GOETHERT-POLASCHEK 1985
Goethert V. K.-Polaschek, Katalog Der Römischen Lampen Des Rheinischen Landesmuseums Trier, Trierer Grabungen Und Forschungen, Band XV, (Mainz Am Rhein).
GRAVES 2020
Graves R., Yunan Mitleri, Akpur, U. (Trans.), (İstanbul).
GRIMAL 1997
Grimal P., Mitoloji Sözlüğü, Yunan ve Roma (İstanbul).
HAYES 1980
Hayes J. W., Ancient Lamps in the Royal Ontario Museum (Toronto).
HELLMANN 1987
Hellmann M. C., Lampes Antiques De La Bibliothèque Nationale II (Paris).
HERES 1972
Heres G., Die Römischen Bildlampen Der Berliner Antiken-Sammlung (Berlin).
HIRSCHFELD 1893
Hirschfeld G., Alabanda. In: Paulys Realencyclopädie der Classischen Altertumswissenschaft RE. I.1, Sp. 1270.
IVÁNYI 1935
Iványi D., Die Pannonischen Lampen (Budapest).
KÜÇÜKEREN 2007
Küçükeren C. C., Ege’de Bir Anadolu Uygarlığı, Karia (Karuwa, Karka, Karkişa, Krk) (İstanbul).
LAUMONİER 1934
Laumonier, A., Inscriptions de Carie, Bulletin de Correspondance Hellénique 58, 291-380.
LAUTER 1970
Lauter H.K., Die hellenistische Agora von Aspendos, Bonner Jahrbücher 170, 77-101.
LEİBUNDGUT 1977
Leibundgut A., Die Römischen Lampen in der Schweiz (Bern).
LIMC
LIMC, Lexicon iconographical Mythologiae Classicae, V/1-2, München.
LOESCHCKE 1919
Loeschcke S., Lampen aus Vindonissa. Ein Beitrag zur Geschichte von Vibdonissa und des Antiken Beleuchtungswesens (Zürich).
MACQUEEN 1968
Macqueen J. G., Geography and History in the Western Asia Minor in the Second Millennium B.C., Anatolian Studies, 18, 169-185.
MARCHESE 1976
Marchese R. T., A Historical of Urban Organization in the Lowe Meander River Valley: Regional Settlement Patterns to the Second Century A.D. (New York).
MENZEL 1969
Menzel H., Antike Lampen im Römisch-Germanischen Zentralmuseum zu Mainz, (Mainz).
MERCANDO 1962
Mercando L., Lucerne Greche E Romane Dell’Antiquarium Comunale (Roma).
MILTNER 1937
Miltner F., Das Cömeterium der Sieben Schlöfer (Forschungen in Ephesos).
MLASOWSKY 1993
Mlasowsky A., Die Antiken Tonlampen im Kestner-Museum Hannover (Hannover).
MORKHOLM 2000
Morkholm O., Erken Hellenistik Çağ Sikkeleri. Tekin O. (Trans.), (İstanbul).
MUNSELL COLOR COMPANY
Munsell Color Company, Munsell Soil Color Charts (Baltimore).
OSBORNE 1924
Osborne A., Lychnos et Lucerna catalogue raisonné d'une collection de lampes en terre cuite trouvées en Egypte (Alexandria).
OZIOL 1977
Oziol T., Les Lampes Du Musee De Chypre Salamine de Chypre VII (Paris).
PASTUTMAZ SEVMEN 2005
Pastutmaz Sevmen D., Knidos Dionysos Terası Stoasında Bulunan Bir Grup Kandil Işığında Romanesis Atölyesi ve Özellikleri, Şahin M./Mert İ. H. (ed.), Ramazan Özgan’a Armağan, Festschrift für Ramazan Özgan (İstanbul), 283-290.
PASTUTMAZ SEVMEN 2013
Pastutmaz Sevmen D., Stoa’da Bulunan Kandiller, Knidos, Ergebnisse Der Ausgrabungen Von 1996-2006, Knidos-Studien Band 4, (İstanbul).
RICHTER 1970
Richter G. M. A., The Sculpture and Sculptors of The Greeks (London).
ROBERT 1925
Robert L., Notes d’épigraphie hellénistique, Bulletin de Correspondance Hellénique Vol. XLIX, 219-238.
ROSENTHAL/SIVAN 1978
Rosenthal R./Sivan R., Ancient Lamp In The Schloessinger Collection, QEDEM, Vol. 8, Monographs of the Institute of Archaeology (Jerusalem).
SELESNOV 1988
Selesnov W., Liebieghaus-Museum Alter Plastik-Frankfurt Am Main Lampen Aus Ton Und Bronze (Melsungen).
SHIER 1978
Shier A., Terrakotta Lamps From Karanis, Egypt Excavations of the University of Michigan (Ann Arbor).
SIELHORST 2015
Sielhorst B., Hellenistische Agorai, Gestaltung, Rezeption und Semantik eines urbanen Raumes (Berlin-Boston).
SKINKEL-TAUPIN 1980
Skinkel-Taupin C., Lampes En Terre Cuite De La Mediterranee GrecoqueEt Romaine (Bruxelles).
SLOTMAN 2022
Slotman D., Market Buildings in Hellenistic Asia Minor, Ghent University. Faculty of Arts and Philosophy (Ghent).
SMITH 1966
Smith R. H., The Household Lamps of Palestine in New Testament Times (Cambridge).
SNG COP. CARIA 1947
Sylloge Nummorum Graecorum, The Royal Collection of Coins and Medals at the Danish National Museum, Caria, Part 1, Alabanda-Orthosia, (Copenhagen: Einar Munksgaard).
SNG VON AUL. KARIEN 1962
Sylloge Nummorum Graecorum, Deutschland Sammlung von Aulock, Karien 2334-2867. (Berlin: Verlag Gebr. Mann.).
TAVUKÇU et alii 2019
Tavukçu, A.Y./Temür, A./Aydın Tavukçu, Z./Ceylan, M./ Coşkun, S./Eker, K., Alabanda 2017, In: Özme, A. (ed.), 40. Kazı Sonuçları Toplantısı, 07-11 May 2018 Çanakkale, vol. 1 (Ankara), 147- 160.
TAVUKÇU et alii 2020
Tavukçu, A.Y./Temür, A./Aydın Tavukçu, Z./Yılmaz Erkovan, N./Ceylan, M./Coşkun, S./Eker, K./Avli, A., Alabanda 2018, In: Özme, A. (ed.), 41. Kazı Sonuçları Toplantısı, 17-21 June 2019 Diyarbakır, vol. 1 (Ankara), 135-146.
TAVUKÇU et alii 2022-1
Tavukçu A. Y./Yılmaz Erkovan N./Coşkun S./Ceylan M., Alabanda Antik Kentinin Peyzaj Projesi Kapsamında Turizm Potansiyelinin Değerlendirilmesi, Current Perspectives in Social Sciences, Vol. 26, Issue 3, 325-334.
TAVUKÇU et alii 2022-2
Tavukçu, A.Y./Temür, A./Aydın Tavukçu, Z./Ceylan, M./Coşkun, S./Eker, K./Avli, A., Alabanda 2019-2020, In: Özme, A. (ed.), 2019-2020 Yılı Kazı Çalışmaları, Vol. 1 (Ankara), 95-106.
TAVUKÇU et alii 2023
Tavukçu, A.Y./Temür, A./Aydın Tavukçu, Z./Ceylan, M./Coşkun, S./Eker, K./Avli, A., Alabanda 2021, In: Özme, A. (ed.), 42. Kazı Sonuçları Toplantısı, Vol. 1 (Ankara), 119-128.
TAVUKÇU et alii 2024
Tavukçu, A.Y./Temür, A./Aydın Tavukçu, Z./Ceylan, M./Coşkun, S./Eker, K./Avli, A./Sarıgül, M., Alabanda 2022, In: Ateşoğulları, S. (ed.), 43. Kazı Sonuçları Toplantısı, Vol. 1, (Ankara), 103-116.
THÖNE 2004
Thöne C., Katalog der Sammlung Antiker Kleinkunst des Archäologischen Instituts der Universität Heidelberg Fünfter Band Die Griechischen Und Römischen Tonlampen (Mainz Am Rhein).
TIRPAN 1990
Tırpan A. A., Alabanda, VII. Araştırma Sonuçları Toplantısı, 171-190.
UZUNOĞLU/AYDIN TAVUKÇU 2024
Uzunoğlu H./Aydın Tavukçu Z., New List of Foreign Judges from Alabanda in Caria (in Publication).
WAGGONER 1989
Waggoner N. M., A New Wrinkle in the Hellenistic Coinage of Antioch/Alabanda, Kraay Morkholm Essays Numismatic Studies in Memory of C. M. Kraay and O. Morkholm, Kraay, C. M./ Morkholm, O./ Le. Rider G. (ed.), 283-290.
WALTERS 1914
Walters H. B., Catalogue of the Greek and Roman Lamps in the British Museum (Cambridge University Press).
YENER 2001
Yener E., Alabanda Antik Kenti Kazı Temizlik ve Çevre Düzenleme Çalışmaları 1999, In: Olşen, K. et alli (ed.), 11. Müze Kurtarma Kazıları Semineri, (Ankara), 5-16.
YENER 2002
Yener E., Alabanda Antik Kenti Kazı, Temizlik ve Çevre Düzenleme Çalışmaları, In: Olşen, K. et alli (ed.), 12. Müze Kurtarma Kazıları Semineri, (Ankara), 179-190.
YENER 2005
Yener E., Alabanda Antik Kenti Kazı, Temizlik ve Çevre Düzenleme Çalışmaları, In: Olşen, K. et alli (ed.), 14. Müze Kurtarma Kazıları Semineri, (Ankara), 109-116.
YENER 2006
Yener E., Alabanda Antik Kenti Kazı, Temizlik ve Çevre Düzenleme Çalışmaları 2005, In: Olşen, K. et alli (ed.), 15. Müze Kurtarma Kazıları Semineri, (Ankara), 171-180.
Refbacks
- There are currently no refbacks.
ISSN: 2360-266X